Als muziek omslaat

Centraal binnen de Tomatis luistertraining staat de Brain Activator. Die berust op het door Tomatis ontwikkelde elektronische oor, dat de fundamentele functies van het menselijke oor simuleert. Alle muziek en iedere stem waarvan de therapie gebruik maakt, wordt hierbij via speciale, elektronisch gestuurde versterker- en filtersystemen voortdurend gewijzigd. Het neurologische effect van deze stimulering komt tot uiting in een verbeterde auditieve waarneming en een gereorganiseerde verwerking van wat men hoort.

Tomatis onderzocht het effect van bepaalde frequenties op de mens (zie tabel) en ontdekte dat het zenuwstelsel resp. de hersenen door trillingen enerzijds tot rust komen, maar anderzijds net zo goed worden gedynamiseerd. Afhankelijk van de geluidssterkte doorlopen klanken in de Brain Activator kanaal 1, het rust- resp. ontspanningskanaal, of kanaal 2, het activerings- resp. spanningskanaal. In een versneld, maar onregelmatig tempo worden de lage frequenties in kanaal 1 versterkt en de hoge frequenties afgezwakt. Vanaf een bepaalde drempel, ongeveer gelijk aan 40 decibel, worden op een bepaald ogenblik geheel tegenovergesteld de hoge tonen versterkt en de lage frequenties afgezwakt. Muziek waarvan de lage frequenties worden geaccentueerd, beïnvloedt via het evenwichtsorgaan (vestibulum) het hele organisme. Het activeringskanaal stimuleert en conditioneert met muziek waarvan de hoge frequenties worden beklemtoond, het luisteren.

Het onregelmatig afwisselen van beide kanalen werkt zoals microgymnastiek op de fijne gehoorspieren in het middenoor, de musculus tensor tympani en de musculus stapedius. Ze moeten zich snel aanpassen aan de voortdurend wisselende akoestische omstandigheden. Na verloop van tijd worden de spanningen van de middenoorspieren beter geregeld. Alleen zo kunnen volgens Tomatis de middelhoge en hoge frequenties bevoorrecht worden verder geleid en kan de ideale hoorcurve worden bereikt.

Vermoed wordt dat deze frequentiewissel vooral ook op de activiteit van de capillaire cellen in het binnenoor inwerkt en de activiteit van de uitwendige capillaire cellen verbetert.

Afgezien van het hiervoor beschreven filtersysteem worden met een ander systeem de lage frequentietonen trapsgewijs gefilterd, zodat alleen nog de hoge tonen worden overgedragen. Dit biedt de mogelijkheid om de akoestische situatie in de baarmoeder te reproduceren (filterfase van de hoge tonen).

Kinderen en volwassenen luisteren via speciale hoofdtelefoons naar muziek of stemmen. Die hoofdtelefoon draagt de tonen over via oordopjes (luchtgeleiding) en via een vibrator die op de schedel (botgeleiding) wordt geplaatst.

De Brain Activator is de technische vertaling van de fundamentele inzichten van Tomatis in horen, praten en in de psychische componenten die daardoor tot uiting worden gebracht. Door een groot aantal nieuwe afstelmogelijkheden kunnen afzonderlijke problemen die verband houden met het zintuig van het gehoor, het oor, nog doelgerichter en efficiënter worden aangepakt.

Effecten van gefilterde tonen